Xerox Alto

Το Xerox Alto ήταν το πρώτο workstation με τη μοντέρνα έννοια του όρου και ένα από τα πιο σημαντικά συστήματα στην ιστορία των υπολογιστών. Η πειραματική πλατφόρμα πάνω στην οποία υλοποιήθηκαν για πρώτη φορά οι περισσότερες από τις τεχνολογίες και τις εφαρμογές των προσωπικών υπολογιστών.

Xerox Alto: Με μέγεθος μικρού ψυγείου, ο Alto χαρακτηριζόταν ως mini-computer στις αρχές των 70s

H ιδέα του σχεδιασμού του Xerox Alto διατυπώθηκε σε ένα memo του Μπάτλερ Λάμπσον, ο οποίος εμπνεύστηκε από το σύστημα NLS (OnLine System) του Ντάγκλας Ένγκελμπαρτ. Μέσω του NLS παρουσιάστηκε για πρώτη φορά το 1968 ένα νέο είδος computer interface με ποντίκι και διαδραστικό περιβάλλον εργασίας, στο οποίο βασίζεται ακόμη και στις ημέρες μας το κυρίαρχο μοντέλο χρήσης υπολογιστή. Κατά συνέπεια, ο Alto, που σχεδιάστηκε από τον Τσακ Θάκερ στο Xerox PARC και ολοκληρώθηκε ένα χρόνο αργότερα, το 1973, υλοποιεί εκείνο ακριβώς το μοντέλο του NLS, περιλαμβάνοντας στη βασική του σύνθεση όλες τις περιφερειακές συσκευές του.

Πιο συγκεκριμένα, ο Xerox Alto δεν ήταν αυτό που ονομάζουμε σήμερα προσωπικός υπολογιστής, παρά ένα mini-computer διαφορετικής φιλοσοφίας και σχεδιασμού από τα αντίστοιχα συστήματα της εποχής. Αντί της συνηθισμένης διάταξης κεντρικής μονάδας-πολλαπλών τερματικών, ο Xerox Alto σχεδιάζεται ως αυτόνομη οντότητα που μπορεί να συνδεθεί σε δίκτυο, καθώς -πέρα από τις υπόλοιπες καινοτομίες του- υπήρξε ο πρώτος υπολογιστής που διέθετε κύκλωμα Ethernet. Ο μεγάλος όγκος της κύριας μονάδας του Alto, οφείλεται στο γεγονός ότι  η ολοκλήρωση των ψηφιακών κυκλωμάτων στις αρχές της δεκαετίες του ’70 βρίσκεται ακόμη στα σπάργανα και σε ό,τι αφορά τις επιλογές του hardware, οι επιλογές της ομάδας στο Xerox PARC ήταν συντηρητικές, παρόλο που η φιλοσοφία της σύνθεσης υπήρξε πρωτότυπη. Αντί της ύπαρξης κεντρικού επεξεργαστή και mainboard, οπότε μέσω του διαύλου (bus) να ελέγχονται οι περιφερειακές συσκεύες, η αριθμητική/λογική μονάδα (ALU) του Alto επικοινωνούσε απευθείας με αυτές, τη μνήμη καθώς και τις μονάδες αποθήκευσης. Ο Alto δεν διέθετε θύρες εξόδου, παρά μόνο την Ethernet και τη σύνδεση με την ασπρόμαυρη (διάταξης portrait) οθόνη CRT.

Το πρώτο Graphics User Interface - GUI (1975)
Το πρώτο Graphics User Interface – GUI

Τα πιο καινοτόμα χαρακτηριστικά του Alto αφορούν περισσότερο τη χρήση του, παρά το υλικό (hardware). Έτσι, ο υπολογιστής της Xerox ήταν εκείνος που για πρώτη φορά υλοποίησε ένα μοντέρνο περιβάλλον χρήσης με γραφικά και παράθυρα (GUI – Graphics User Interface) στα σύγχρονα πρότυπα και μάλιστα με τη φιλοσοφία WYSIWYG (What You See is What You Get). Δηλαδή το να εμφανίζει στην οθόνη γραφικών και κειμένου με την πραγματική μορφή τους (σ.σ. την εκτυπώσιμη). Κατά συνέπεια, ο Alto υπήρξε η βάση για την εξάπλωση των bitmap γραφικών σε κάθε εφαρμογή. Με βάση την απεικόνιση γραφικού περιβάλλοντος χρήσης, ειδικά για τον Alto αναπτύχθηκαν από τη Xerox εφαρμογές επεξεργασίας κειμένου και γραφικών, σχεδιασμού ηλεκτρικών κυκλωμάτων και τεχνικών διαγραμμάτων, προγραμματισμού (σε Smalltalk), σύνθεσης και αποστολής e-mail, ακόμη και multiplayer games.

Alto Trek: παιχνίδι που σχεδιάσαν δύο φοιτητές του Πανεπιστήμιου του Ρότσεστερ στον Alto
Alto Trek: παιχνίδι που σχεδιάσαν δύο φοιτητές του Πανεπιστήμιου του Ρότσεστερ στον Alto

O Alto δεν σχεδιάστηκε για να αποτελέσει ένα τελικό προϊόν, παρά μόνο μία «εργαστηριακή άσκηση» που υλοποιούσε ένα συνολικό μοντέλο προσωπικού υπολογιστή. Με βάση αυτόν η ίδια η Xerox προχώρησε στην κατασκευή του Xerox Star, οκτώ ολόκληρα χρόνια αργότερα. Όμως, η Xerox παρέμενε πολύ περισσότερο μία εταιρεία καινοτομιών (τουλάχιστον σε ό,τι αφορά τον τομέα των υπολογιστών) παρά ένας εμπορικός κατασκευαστής. Όσα δεν κατάφερε ο εμπορικά αποτυχημένος Xerox Star, πέτυχε η Apple με την Lisa λιγότερο και τον Macintosh περισσότερο. Τους δύο δηλαδή πρώτους πραγματικά προσωπικούς υπολογιστές που προέρχονται απευθείας από τον Alto, καθώς είναι γνωστό ότι ο Στιβ Τζομπς επέλεξε να εφαρμόσει στην πράξη όσα είδε κατά την επίσκεψή του στο PARC το Δεκέμβρη του 1979. Τα υπόλοιπα αποτελούν ιστορία…

Καινοτομίες Xerox Alto

  • Ο πρώτος προσωπικός υπολογιστής με ποντίκι
  • Ο πρώτος προσωπικός υπολογιστής με γραφικό περιβάλλον χρήσης (GUI)
  • Ο πρώτος προσωπικός υπολογιστής με δυνατότητα δικτύωσης (Ethernet)
  • H πρώτη υλοποίηση περιβάλλοντος WYSIWYG (What You See is What You Get)
  • Η πρώτη πλατφόρμα προγραμματισμού Smalltalk

XEROX ALTO

Επεξεργαστής: 16bit (bit-slice ALU) παραλλαγή του TI 74181 στα 5,8 MHz
Μνήμη RAM: 128 ΚB (έως 512 ΚΒ)
Γραφικά: 606×808 pixels, 1bit χρώμα
Σκληρός Δίσκος: 2,5 ΜΒ (αποσπώμενο cartridge)
Oθόνη: Μονόχρωμη CRT, διαστάσεων 8»x10» (portrait)
Διαστάσεις (κύρια μονάδα): 48,3×36,3×16,5 εκατοστά

Δείτε επίσης…

1972 in focus: Τα γεγονότα στην ιστορία των υπολογιστών το 1972