BASIC@50

1η Μαΐου 1964. Τοπική ώρα, 4 π.μ. Τοποθεσία: υπόγειο του κτιρίου College Hall στο Κολέγιο του Ντάρτμουθ στο Νέο Χαμσάιρ των ΗΠΑ. Ο καθηγητής μαθηματικών Τζον Κέμενι και ένας φοιτητής πληκτρολογούν την εντολή RUN για την εκτέλεση του ίδιου προγράμματος σε δύο τερματικά του υπολογιστή General Electric 225. Όταν επιστρέφει το σωστό αποτέλεσμα ταυτόχρονα στις δύο οθόνες, είναι η στιγμή που γεννιέται η γλώσσα BASIC και το σύστημα μερισμού χρόνου στον κεντρικό υπολογιστή του Ντάρτμουθ. Σήμερα λοιπόν, η πιο διαδεδομένη γλώσσα προγραμματισμού τις δεκαετίες του ’70 και του ’80, γίνεται 50 ετών.

Ο Τζον Κέμενι, μαθηματικός, πρώην βοηθός του Άλμπερτ Αϊνστάιν και ερευνητής στο πρόγραμμα Μανχάταν (για την κατασκευή της πρώτης ατομικής βόμβας) και ο συνάδελφός του Τόμας Κουρτζ, απόφοιτος του Πρινστον, είναι και οι δύο διδάσκοντες στο κολέγιο του Ντάρτμουθ στις αρχές της δεκαετίας του ’60. Τότε αποφασίζουν να σχεδιάσουν ένα απλό σύστημα μερισμού χρόνου που θα έχει στο επίκεντρό του μία εξίσου απλή και εύκολα κατανοητή γλώσσα, ώστε ο προγραμματισμός να γίνει όσο το δυνατόν πιο φιλικός στους φοιτητές. Η νέα γλώσσα προγραμματισμού πρέπει να είναι γενικής χρήσης, εύκολη, επεκτάσιμη, διαδραστική, με δυνατότητα ελέγχου λαθών, ανεξάρτητη από το hardware και το λειτουργικό σύστημα.

Η BASIC, που θα ολοκληρωθεί το 1964, είναι επηρεασμένη από την ALGOL και τη FORTRAN κι έχει κύριο χαρακτηριστικό τη χρήση απλών λέξεων της αγγλικής γλώσσας, υπό μορφή εντολών, καθώς και την αρίθμηση κάθε γραμμής κώδικα. Κι αυτό διότι, αντί του γενικού κανόνα που θέλει τη χρήση μεταγλωττιστών (compilers), οι οποίοι μεταγλωττίζουν άπαξ όλον τον κώδικα σε γλώσσα μηχανής, η BASIC χρησιμοποιεί διερμηνέα (interpreter) που ερμηνεύει και εκτελεί ταυτόχρονα διαδοχικά τις γραμμές εντολών. Με αυτόν τον τρόπο ο έλεγχος λαθών γίνεται πολύ πιο εύκολος και άμεσος. Ας μην ξεχνάμε ότι αναφερόμαστε σε μία εποχή που η εισαγωγή δεδομένων στους υπολογιστές γίνεται ακόμη με διάτρητες κάρτες.

Το νόημα της λέξης BASIC είναι προφανές, αλλά σαν ακρωνύμιο προκύπτει επίσης από την έκφραση Beginner’s All Purpose Symbolic Instruction Code (Συμβολικός Κώδικας Εντολών Κάθε Χρήσης για Αρχάριους). Σε εκείνη την πρώτη της μορφή, η Dartmouth BASIC αποτελείται από 14 μόλις εντολές κι έχει πολύ μεγάλους περιορισμούς στη σύνταξη και το μέγεθος των συμβολοσειρών. Ωστόσο, οι δύο συνεργάτες θα συνεχίσουν τα επόμενα χρόνια να την εμπλουτίζουν και βελτιώνουν με νέες εντολές και δυνατότητες.

Οι Κέμενι (δεξιά) και Κουρτζ (αριστερά) ίδρυσαν το 1983 μία εταιρεία για τη διάδοση της True BASIC που βασιζόταν στη δική τους πρωταρχική έκδοση της Dartmouth BASIC. Ήδη, εκείνη την εποχή, υπήρχαν αμέτρητες εκδόσεις της γλώσσας.

Αν και η γλώσσα αυτή δημιουργήθηκε κατεξοχήν ως εκπαιδευτικό εργαλείο, η έλευση των μικροϋπολογιστών λίγα χρόνια αργότερα, την μετέτρεψε σε γλώσσα επαγγελματικών εφαρμογών. Πανάκριβα συστήματα, όπως ο Wang 2200 και τα desktop computer της HP, των αρχών της δεκαετίας του ’70 κατασκευάστηκαν με επίκεντρο την BASIC. Μπορεί να μην ήταν ούτε η πλέον δομημένη, ούτε η πιο αποτελεσματική -και σίγουρα όχι γρήγορη στην εκτέλεση- γλώσσα. Ήταν όμως εύκολη και πολύ μικρή σε μέγεθος. Κάτι εξαιρετικά χρήσιμο σε μία εποχή που η μνήμη κοστίζει χρυσάφι. Η πραγματική της όμως γιγάντωση θα έρθει με τους πρώτους μικροϋπολογιστές για χομπίστες και οικιακούς υπολογιστές. Η Microsoft θα υπάρξει λόγω της γλώσσας BASIC, καθώς ο Γκέιτς θα ιδρύσει την εταιρεία του προκειμένου να προμηθεύσει την MITS με την έκδοση της BASIC για τον υπολογιστή Altair 8800. Τα πρώτα χρόνια η Microsoft θα γίνει συνώνυμη της BASIC, καθώς οι περισσότερες εκδοχές που χρησιμοποιούνται στους εκατοντάδες οικιακούς υπολογιστές έχουν την υπογραφή της. Είτε επίσημα, είτε ανεπίσημα (σ.σ. η αντιγραφή της γλώσσας BASIC υπήρξε η πρώτη περίπτωση γενικευμένης πειρατείας). Η Micorosoft θα εφοδιάσει και το 1981 τον IBM-PC με την έκδοση BASICA που μπαίνει στο βασικό εξοπλισμό του. Ενώ δύο χρόνια αργότερα, πάλι η Microsoft θα προσφέρει την GW BASIC στην Compaq για τον Portable. Μία έκδοση που θα εξοπλίσει σχεδόν όλα τα IBM-PC συμβατά της δεκαετίας του ’80. Ακόμη και μετά την κάμψη της, λόγω της επικράτησης πιο δομημένων γλωσσών, η Microsoft θα συνεχίζει να τη στηρίζει, μεταφέροντάς την στο νέο παραθυρικό περιβάλλον των Windows, υπό τη μορφή της Visual BASIC. Ακόμη και σήμερα που χρησιμοποιείται συγκριτικά ελάχιστα, υπάρχουν τουλάχιστον 25 compilers της γλώσσας.

Με αφορμή τα 50 χρόνια της BASIC μεταφέρουμε από το Κολέγιο του Ντάρτμουθ που γιορτάζει σήμερα, μία φωτογραφική συλλογή από τα χρόνια της δημιουργίας της.

Ο Τομ Κουρτζ συνεργάζεται με τον Μάικλ Μπους την εγκατάσταση του υπολογιστή GE 225 στο κολέγιο του Ντάρτμουθ. Σε αυτόν τον υπολογιστή, ο Μπους θα σχεδιάσει το λειτουργικό σύστημα μερισμού χρόνου, που θα δοκιμαστεί παράλληλα με την BASIC το Μάιο του 1964.

O υπολογιστής GE225 όπου αναπτύχθηκε η BASIC γέμιζε το υπόγειο του κτιρίου Collis Center (τότε College Hall) του Κολεγίου του Ντάρτμουθ

Ο καθηγητής μαθηματικών και μετέπειτα πρόεδρος του κολεγίου, Τζον Κέμενι, διδάσκει την BASIC στο Kiewit Computation Center

O Τζον Κέμενι φωτογραφίζεται με την κατά παραγγελία πινακίδα του νέου του αυτοκινήτου.

Ο Τζον Κέμενι ελέγχει ένα πρόγραμμα BASIC που έγραψε η κόρη του σε τηλέτυπο-τερματικό, το 1976.

Ο αναβαθμισμένο mainframe GE 635 εγκαταστάθηκε στο Kiewit Computation Center με την επίβλεψη των Κέμενι, Κουρτζ και μίας ομάδας μεταπτυχιακών φοιτητών, οι οποίοι προσάρμοσαν το λειτουργικό του σύστημα κι εγκατέστησαν τον διερμηνέα της BASIC.

Οι φοιτητές του κολεγίου είχαν πρόσβαση στο κεντρικό mainframe από απόσταση και με χρήση τηλετύπων προγραμμάτιζαν σε BASIC.

Λίγους μήνες μετά την ολοκλήρωση της BASIC, η γλώσσα διαδίδεται και μεταξύ των καθηγητών του κολεγίου. Εδώ ένας καθηγητής Γεωλογίας κι ένας Χημείας, προγραμματίζουν σε BASIC διδακτικά αντικείμενα.

ΠΗΓΗ

History of BASIC (pdf)

Δείτε επίσης…

BASIC AT 50 (Dartmouth College)