H ιστορία των υπολογιστών είναι γεμάτη από θαυμαστά παραδείγματα ανθρώπινης ευφυίας, επινοητικότητας και φαντασίας. Είναι όμως διάσπαρτη και με παταγώδεις αποτυχίες, τραγικά λάθη και ανόητες αποφάσεις. Ανθρώπινα και τα δύο. Κι όπως συμβαίνει σε όλη την ανθρώπινη ιστορία, πολλές φορές μία ανόητη απόφαση μπορεί να οδηγήσει σε μία ευφυή λύση, ή ένα τραγικό σφάλμα σε μία μεγαλειώδη ανακάλυψη. Όπως θα δείτε παρακάτω στις δέκα επιλεγμένες περιπτώσεις μεγάλων αποτυχιών στην ιστορία των υπολογιστών, κάποιες φορές ένα προβληματικό, ακριβό, πρόωρο, κακοσχεδιασμένο προϊόν, έγινε η βάση για μία ολόκληρη κατηγορία εφαρμογών του μέλλοντος. Η αποτυχία δηλαδή να είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με την επιτυχία.
1. XEROX ALTO
Σχεδιάστηκε το 1972 και ολοκληρώθηκε το 1974. Ήταν αναμφίβολα ο πατέρας του σύγχρονου προσωπικού υπολογιστή. Κι όμως η κατασκευάστρια εταιρεία πρακτικά δεν έβγαλε δεκάρα από αυτόν. Στις ιδέες που υλοποίησε πρώτη η Xerox στον Alto, στηρίχτηκαν όλες οι εξελίξεις της δεκαετίας του ’80. Δέκα χρόνια όμως πριν, παρόλο που η Xerox είχε στα χέρια της το πρώτο σύστημα με παραθυρικό περιβάλλον χρήσης, δυνατότητα πολυεπεξεργασίας, τοπικό δίκτυο, ποντίκι, εφαρμογές επεξεργασίας κειμένου και γραφικών, ακόμη και δυνατότητα αποστολής e-mail, θεώρησε ότι πρέπει να ρίξει όλο το βάρος στην αγορά της εκτύπωσης και άφησε τον μοναδικό Alto στο ράφι.
2. NEXT COMPUTER
Θεωρητικά ήταν μία ωραία ιδέα και ένα από τα πολλά προσωπικά οράματα του Στιβ Τζομπς. Ένα ισχυρό 32μπιτο workstation και ταυτόχρονα προσιτή βάση για περιβάλλον UNIX. Στην πράξη όμως και μετά από δαπάνη 250 εκατομμυρίων για την εξέλιξή του, ο NeXT Computer ήταν ένα «τούβλο» αξίας 6.000 δολαρίων. Μπόρεσε να πουλήσει όλα κι όλα 50.000 κομμάτια. Παρόλα αυτά, και ο NeXT Computer κατάφερε να σφραγίσει θετικά την ιστορία των υπολογιστών. Ήταν το σύστημα όπου ο Τιμ Μπερνερς-Λι υλοποίησε τον Παγκόσμιο Ιστό, αλλά και η βάση για την εξέλιξη του λειτουργικού συστήματος Mac OS X.
3. IBM PCjr
Είχε το βασικό hardware ενός ΙΒΜ-PC, αλλά δεν ήταν συμβατό με το IBM-PC. Είχε τις δυνατότητες ενός Commodore 64, αλλά κόστιζε το τριπλάσιο ενός Commodore 64. Είχε εξοπλισμό για παιχνίδια, αλλά κανένας κατασκευαστής παιχνιδιών δεν ασχολήθηκε με αυτό. Είχε το βαρύ όνομα της ΙΒΜ, αλλά καταδικάστηκε από τα βαριά λάθη του μάρκετινγκ της εταιρείας. Κατάφερε να πουλήσει 250.000 κομμάτια έως ότου η αγορά καταλάβει ότι δεν άξιζε τον κόπο. Μετά από 6 μήνες κανείς δεν αγόραζε. Τουλάχιστον, η ΙΒΜ δεν ξανάκανε το λάθος του PCjr.
XEROX ALTO – Παρόλο που η Xerox είχε στα χέρια της το πρώτο σύστημα με παραθυρικό περιβάλλον χρήσης, δυνατότητα πολυεπεξεργασίας, τοπικό δίκτυο, ποντίκι, εφαρμογές επεξεργασίας κειμένου και γραφικών, ακόμη και δυνατότητα αποστολής e-mail, θεώρησε ότι πρέπει να ρίξει όλο το βάρος στην αγορά της εκτύπωσης και άφησε τον μοναδικό Alto στο ράφι. 
NEXT COMPUTER – Θεωρητικά ήταν μία ωραία ιδέα και ένα από τα πολλά προσωπικά οράματα του Στιβ Τζομπς. Στην πράξη όμως και μετά από δαπάνη 250 εκατομμυρίων για την εξέλιξή του, ο NeXT Computer ήταν ένα “τούβλο” αξίας 6.000 δολαρίων 
IBM PCjr – Είχε το βασικό hardware ενός ΙΒΜ-PC, αλλά δεν ήταν συμβατό με το IBM-PC. Είχε τις δυνατότητες ενός Commodore 64, αλλά κόστιζε το τριπλάσιο ενός Commodore 64. Είχε το βαρύ όνομα της ΙΒΜ, αλλά καταδικάστηκε από τα βαριά λάθη της ΙΒΜ 
APPLE NEWTON – Το 1993, να αγοράσεις μία συσκευή αρκετά μεγάλη για να χαρακτηριστεί υπολογιστής παλάμης, και χωρίς να δουλεύει καν η καρδιά της: το σύστημα αναγνώρισης γραφής, και να κληθείς να δώσεις 700 δολάρια ήταν «too much» 
APPLE III – Σα να μην έφταναν τα 8.000 δολάρια της τιμής καταλόγου, ήταν ένα στριμωγμένο σύστημα χωρίς εξαερισμό. Μετά από μερικές ώρες χρήση ήταν πιθανό να πετάγονταν τα τσιπάκια από την πλακέτα τους 
APPLE LISA – Ο επαναστατικός υπολογιστής του 1983 που χαντακώθηκε από την ίδια την εταιρεία που τον κατασκεύασε. Με 10.000 δολάρια που απαιτούσε για την αγορά του, και σε ρόλο προσωπικού υπολογιστή, ένα χρόνο αργότερα μοιραία όλοι στρέφονται στον (υποδεέστερο) Macintosh 
WINDOWS ME – Έχουν μείνει στην ιστορία με τα παρατσούκλια “Microsoft Experiment”, “Moron Edition”, “Mistake Edition” και “Memory Eater”. 
MICROSOFT BOB – Ο Bob, η κίτρινη φατσούλα του 1995, ήταν η μασκότ ενός εναλλακτικού λειτουργικού συστήματος για νεαρότερες ηλικίες, με πολύ πιο διαδραστικό χαρακτήρα και χαρούμενο γραφικό περιβάλλον. Στην πράξη, ήταν μία παρωδία. 
IBM OS/2 – Με τον Μπιλ Γκέιτς να μην το υποστηρίζει, την ΙΒΜ να επιλέγει να επενδύει σε μία 16μπιτη πλατφόρμα, όταν η τεχνολογία έχει περάσει στα 32 bits, ενώ ταυτόχρονα να μην το “ανοίγει” στους ανταγωνιστές της, την εποχή που η Microsoft τοποθετεί τα Windows και στο τελευταίο συναρμολογούμενο PC της αγοράς, η συγκυρία ήταν καταστροφική. 
DIGITAL RESEARCH CP/M – Η χαμένη ευκαιρία του δημιουργού τους να γίνει Μπιλ Γκέιτς, στη θέση του Μπιλ Γκέιτς. Ο λόγος; Την ημέρα ενός κρίσιμου ραντεβού, αυτός έλειπε σε ταξίδι με το ιδιωτικό του αεροπλάνο.
4. APPLE NEWTON
Πολύ νωρίς, πολύ μεγάλο, πολύ προβληματικό. Το Apple Newton αναμφίβολα καθόρισε το μέλλον των PDA, τις τεχνολογίες και τις εφαρμογές τους. Όμως, το 1993 και να αγοράσεις μία συσκευή αρκετά μεγάλη για να χαρακτηριστεί υπολογιστής παλάμης, μη συμβατή με την υπάρχουσα πλατφόρμα της Apple και χωρίς να δουλεύει καν η καρδιά του Newton: το σύστημα αναγνώρισης γραφής, και να κληθείς να δώσεις 700 δολάρια… ήταν κάπως υπερβολικό. Παρά το «hype» που δημιούργησε, πολύ γρήγορα το κοινό έχασε το ενδιαφέρον του. Παρόλα αυτά, η Apple το διατήρησε και συνέχισε να το εξελίσσει για πέντε ολόκληρα χρόνια, έως το 1998.
5. APPLE III
Για τα δεδομένα του 1980 που κυκλοφόρησε, ο Apple III πρέπει να θεωρείται ο πιο απογοητευτικός και ταυτόχρονα πανάκριβος προσωπικός υπολογιστής. Για σχεδόν 8.000 δολάρια που κόστιζε ήταν πολύ δύσκολο να δικαιολογήσει το κόστος για την «επένδυση» ακόμη και μία εταιρεία. Πόσο μάλλον ένας επαγγελματίας ιδιώτης. Κι όλα αυτά, πρακτικά για έναν ενισχυμένο Apple ][. Σα να μην έφτανε όμως αυτό, η περιβόητη εμμονή του Τζομπς με το υψηλό design, είχε σαν αποτέλεσμα ο Apple III να είναι ένα στριμωγμένο σύστημα χωρίς εξαερισμό. Δίχως υπερβολή, μετά από μερικές ώρες χρήση ήταν πιθανό να πετάγονταν τα τσιπάκια από την πλακέτα τους.
6. APPLE LISA
Τρίτο (και τελευταίο) σύστημα της Apple, στη δεκάδα των μεγαλύτερων αποτυχιών, η Lisa. Ο επαναστατικός υπολογιστής του 1983 που χαντακώθηκε από την ίδια την εταιρεία που τον κατασκεύασε. Με 10.000 δολάρια τιμή αγοράς, και σε ρόλο προσωπικού υπολογιστή, το δυνητικό κοινό της Lisa μετριέται στα δάκτυλα του ενός χεριού. Όταν ένα χρόνο αργότερα, κυκλοφορεί με τυμπανοκρουσίες ο πολύ φθηνότερος (αλλά και πολύ πιο αδύναμος και σαφώς λιγότερο επαναστατικός) Macintosh, ακόμη και αυτοί οι ελάχιστοι στρέφονται σε αυτόν. Για την ιστορία, η Apple κατασκεύασε 100.000 κομμάτια Lisa πριν «κλειδώσει» την παραγωγή.
7. WINDOWS ME
Αναμφίβολα το χειρότερο μέλος της οικογένειας του λειτουργικού συστήματος της Microsoft. Θεωρητικά, τα επετειακά Millennium (Me), όταν κυκλοφόρησαν, ήταν η πρώτη έκδοση Windows με δυνατότητα plug and play όλων των περιφερειακών συσκευών. Πρακτικά, ήταν λιγότερο συμβατά με το hardware, από ότι τα Windows 98 που αντικαθιστούσαν. Επιπρόσθετα, κάθε τρεις και λίγο απαιτούσαν επανεγκατάσταση λόγω προβλημάτων. Αν και οι πιο σκληροπυρηνικοί χρήστες τα χαρακτηρίζουν σταθερότερα από τα Windows 98, με δεδομένο ότι οι περισσότεροι κάτοχοι PC δεν είναι γνώστες υπολογιστών, η εικόνα που δημιουργήθηκε για τα Me ήταν η χειρότερη. Έχουν μείνει στην ιστορία με τα παρατσούκλια «Microsoft Experiment», «Moron Edition», «Mistake Edition» και «Memory Eater».
8. MICROSOFT BOB
Η δεύτερη τεράστια αποτυχία στην οικογένεια Windows. Ο Bob, η κίτρινη φατσούλα του 1995, ήταν η μασκότ ενός εναλλακτικού λειτουργικού συστήματος για νεαρότερες ηλικίες, με πολύ πιο διαδραστικό χαρακτήρα και χαρούμενο γραφικό περιβάλλον. Στην πράξη, πολύ απλά δεν ήταν λειτουργικό σύστημα και επιπροσθέτως κόστιζε πανάκριβα. Το δε αποτέλεσμα ήταν κυριολεκτικά μία παρωδία. Σημειωτέον, το προτζεκτ του Bob το επέβλεπε η σύζυγος του Μπιλ Γκέιτς. Αντικαταστάθηκε την ίδια χρονιά από τα Windows 95.
9. IBM OS/2
Μία ακόμη περίπτωση «δολοφονίας» μίας ιδέας από την εταιρεία που την υλοποιεί. Μία σειρά παιδαριωδών λαθών καταδικάζουν από την αρχή το λειτουργικό της ΙΒΜ για τα PC της. Με τον Μπιλ Γκέιτς να μην το υποστηρίζει, την ΙΒΜ να επιλέγει να επενδύει σε μία 16μπιτη πλατφόρμα, όταν η τεχνολογία έχει περάσει στα 32 bits, ενώ ταυτόχρονα να μην το «ανοίγει» στους ανταγωνιστές της, την εποχή που η Microsoft τοποθετεί τα Windows και στο τελευταίο συναρμολογούμενο PC της αγοράς, η συγκυρία είναι καταστροφική. Θα υπάρξει μία αναλαμπή με την έκδοση Warp του 1994, αλλά το OS/2 δεν θα έχει την παραμικρή τύχη απέναντι στο προϊόν του συνεργάτη-ανταγωνιστή Γκέιτς.
10. DIGITAL RESEARCH CP/M
Tι δουλειά έχει το Νο 1 λειτουργικό σύστημα των προσωπικών υπολογιστών πριν την εποχή των ΙΒΜ-PC στη λίστα με τις μεγαλύτερες αποτυχίες; Για να είμαστε δίκαιοι δεν ήταν το CP/M η αποτυχία, αλλά ο δημιουργός του και ιδιοκτήτης της Digital Research, Γκάρι Κίλνταλ. Όταν το 1980 η ΙΒΜ έψαχνε εσπευσμένα για το λειτουργικό σύστημα με το οποίο θα εξόπλιζε τον επερχόμενο ΙΒΜ-PC, το CP/M ήταν το μόνο δοκιμασμένο και μάλιστα με έτοιμη την υποστήριξη στη 16μπιτη πλατφόρμα, OS. Όταν όμως οι άνθρωποι της ΙΒΜ πηγαίνουν στην Digital Research για να κανονίσουν μία ενδεχόμενη συμφωνία, ο Κίλνταλ πετάει με το προσωπικό του αεροπλάνο και απουσιάζει όλη τη μέρα. Τα εξοργισμένα -και βιαστικά- στελέχη της ΙΒΜ απευθύνονται στον Μπιλ Γκέιτς, ο οποίος κλείνει μία χρυσοφόρα συμφωνία, που του εξασφαλίζει 50 δολάρια με κάθε πώληση PC. Εξαγοράζει μία μισοτελειωμένη έκδοση ενός αντίγραφου πρακτικά του CP/M και το πασάρει στην ΙΒΜ ως MS DOS. Τα υπόλοιπα είναι ιστορία. Ο Κίλνταλ δεν έγινε ποτέ μεγιστάνας και πεθαίνει πρόωρα, το 1994, σε ένα μπαρ μοτοσυκλετιστών από πτώση (ίσως και καυγά) που του προκάλεσε βαρύ εγκεφαλικό τραύμα.
Σαν σημερα στους υπολογιστες 